NOTA GEOGRAFI
BAB 3 : SKALA DAN JARAK
1. Umum
1.1 Skala.
- Skala ialah nisbah jarak di atas peta dengan jarak sebenar di atas permukaan bumi.
- Skala lurus ialah skala yang dilukis dalam bentuk garisan dan dibahagi dalam
beberapa unit kecil untuk mewakili jarak tertentu di atas permukaan bumi.
- Skala lurus juga dikenali sebagai skala linear atau skala garisan dan kadangkala
ada juga ahli geografi menyebutnya sebagai skala piktograf.
1.2 Jarak.
- Jarak ialah jauhnya dari satu tempat ke tempat lain.
- Jarak terdiri daripada 2 jenis iaitu:
• Jarak Mutlak.
• Jarak Relatif.
- Jarak mutlak ialah jarak sebenar antara dua tempat yang diukur menggunakan
unit ukuran jarak iaitu unit ukuran terdekat milimeter (mm) dan sentimeter (sm).
- Ukuran jarak jauh diukur dengan ukuran meter (m) dan kilometer (km).
- Jarak relatif ialah jarak diukur secara perbandingan dengan menggunakan kos
dan masa.
2. Jenis-jenis skala lurus.
2.1 Skala lurus mudah.
- Skala lurus mudah dilihat sebagai satu garisan yang dilukis dalam satu garisan nipis.
Rajah 3.1: Skala lurus mudah.
Penerangan:
• a = Ruang unit di antara 0 dengan 1 dan seterusnya adalah jarak di atas peta yang diukur
dalam unit sentimeter.
• b = nombor 0 hingga 6 yang terletak di atas pembahagian unit adalah jarak sebenar di atas
permukaan bumi yang diukur dalam unit kilometer atau meter.
• c = Unit ukuran jarak yang digunakan.
2.1.1 Menukarkan skala lurus mudah kepada skala penyata.
- Skala lurus mudah boleh dinyatakan di dalam bentuk skala penyata berdasarkan
kepada asas menukar skala lurus mudah seperti yang ditunjukkan di dalam
Rajah 3.2.
Rajah 3.2: Kaedah menukar skala lurus mudah kepada skala penyata.
Penerangan:
• a = Ukur ruang di antara nombor 0 dengan 1 dengan pembaris dengan menggunakan
ukuran sentimeter.
• b = Pindahkan nilai angka yang terdapat pada nombor selepas nombor 0.
• c = Pindahkan unit ukuran dalam ruang unit ukuran.
• Jawapan yang anda perolehi ditulis sebagai 1Sm mewakili 1Km.
2.2 Skala lurus penuh.
- Skala lurus penuh dilukis menggunakan garisan tebal dengan skala bermula
dengan nombor 1 diikuti dengan nombor 0.
- Dalam skala lurus penuh di bahagian sebelah kiri skala terdapat 1 unit yang
dibahagikan dalam beberapa unit kecil untuk mewakili jarak sebenar
di atas bumi yang lebih dekat.
Penerangan:
• a = Ruang jarak di atas peta bagi ukuran unit terkecil yang biasanya mewakili jarak 100m.
• b = Ruang unit di antara 0 hingga 1 dan seterusnya mewakili unit ukuran di atas kertas yang
biasanya diberi jarak 1sm.
• c = Semua nombor yang terletak di atas garisan lurus merupakan jarak sebenar di atas permukaan
bumi.
• d = Unit ukuran yang digunakan di dalam peta.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan